زندگینامه شهید دكتر مصطفی چمران
چمران از قلببیروت سوخته و خراب تا قله های بلند كوههای جبلعامل و در مرزهای فلسطین اشغال شده از خودقهرمانیهای بسیاری به یادگار گذاشته و همیشه درقلب محرومین و مستضعفین شیعه جای گرفته است .بهگزارش گروه دفاع مقدس خبرگزاری مهر» : دكترمصطفی چمران در سال 1311 در تهران ، خیابان پانزدهخرداد متولد شد. وی تحصیلات خود را در مدرسهانتصاریه، نزدیك پامنار، آغاز كرد و در دارالفنونو البرز دوران متوسطه را گذراند؛ سپس در دانشكدهفنی دانشگاه تهران ادامه تحصیل داد و در سال 1336در رشته الكترومكانیك فارغ التحصیل شد. چمران یكسال به تدریس در دانشكده فنی پرداخت. وی در همهدوران تحصیل شاگرد اول بود. در سال 1337 بااستفاده از بورس تحصیلی شاگردان ممتاز به آمریكااعزام شد و پس از تحقیقات علمی در جمع معروف تریندانشمندان جهان در كالیفرنیا ومعتبرترین دانشگاهآمریكا - بركلی - با ممتاز ترین درجه علمی موفق بهاخذ مدرك دكترای الكترونیك و فیزیك پلاسما گردید.
فعالیتهای اجتماعی:
دكتر مصطفی چمران از 15 سالگی در درس تفسیرقرآن مرحوم آیت الله طالقانی، در مسجد هدایت، و دردرس فلسفه و منطق استاد شهید مرتضی مطهری و بعضیاز اساتید دیگر شركت می كرد و از اولین اعضایانجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران بود. درمبارزات ی دوران مصدق از مجلس چهاردهم تا ملیشدن صنعت نفت شركت داشت . بعد از كودتای ننگین 28مرداد و سقوط دولت دكتر مصدق در لوای یك گروه ی سخت ترین مبارزه ها و مسئولیتهای او علیه استبدادو استعمار شروع شد و تا زمان مهاجرت از ایران،بدون خستگی و با همه قدرت خود، علیه نظام طاغوتیشاه جنگید و خطرناك ترین مأموریتها را در سخت ترینشرایط با پیروزی به انجام رسانید.
چمران در آمریكا، با همكاری بعضی از دوستانش،برای اولین بار انجمن اسلامی دانشجویان آمریكا راپایه ریزی كرد و از موسسین انجمن دانشجویان ایرانیدر كالیفرنیا و از فعالین انجمن دانشجویان ایرانیدر آمریكا به شمار می رفت كه به دلیل این فعالیتها،بورس تحصیلی شاگرد ممتازی وی از سوی رژیم شاه قطعمی شود. او پس از قیام خونین 15 خرداد سال 1342 وسركوب ظاهری مبارزات مردم مسلمان به رهبری امامخمینی (ره) دست به اقدامی جسورانه و سرنوشت ساز میزند و به همراهی بعضی از دوستان مؤمن وهمفكر ، رهسپار مصر می شود و مدت دو سال در زمانعبد الناصر سخت ترین دوره های چریكی و پارتیزانیرا می آموزد و به عنوان بهترین شاگرد این دورهشناخته شده و فوراً مسئولیت تعلیم چریكی مبارزانایرانی را بر عهده می گیرد .
وی به علت برخورداری از بینش عمیق مذهبی، ازملی گرایی ورای اسلام ، گریزان بود و وقتی در مصرمشاهده نمود كه جریان ناسیونالیسم عربی باعث تفرقهمسلمین می شود، به جمال عبد الناصر اعتراض كرد .ناصر ضمن پذیرش این اعتراض گفت كه جریا نناسیونالیسم عربی آنقدر قوی است كه نمی توان بهراحتی با آن مقابله كرد . چمران نیز با تأسف تأكیدمی كند كه ما هنوز نمی دانیم كه بیشتر این تحریكاتاز ناحیه دشمن برای ایجاد تفرقه در بین مسلماناناست. از آن پس به چمران و یارانش اجازه داده میشود تا در مصر نظرات خود را بیان كنند.
حضور در لبنان:
بعد از وفات عبد الناصر، ایجاد پایگاه چریكیمستقل برای تعلیم مبارزان ایرانی، ضرورت پیدا میكند ، از این رو دكتر چمران رهسپار لبنان می شودتا چنین پایگاهی را ایجاد كند.
او به كمك امام موسی صدر، رهبر شیعیان لبنان،حركت محرومین و سپس جناح نظامی آن، سازمان امل»را بر اساس اصول و مبانی اسلامی پی ریزی می نماید. این سازمان درمیان توطئه ها و دشمنی های چپ وراست، با تكیه بر ایمان به خدا و با اسلحه شهادت،خط راستین اسلام انقلابی را پیاده كرده ، در معركه های مرگ و حیات به آغوش گرداب خطر فرومی رود و در طوفانهای سهمناك سرنوشت، به استقبالشهادت می تازد و پرچم خونین تشیع را در برابر جبارترین ستمگران روزگار، صهیونیزم اشغالگر و همدستانخونخوار آنها، راستگرایان فالانژ، به اهتزاز در میآورد.
چمران از قلب بیروت سوخته و خراب تا قله هایبلند كوههای جبل عامل و در مرزهای فلسطین اشغالشده از خود قهرمانیهای بسیاری به یادگار گذاشتهوهمیشه در قلب محرومین و مستضعفین شیعه جای گرفته است . شرح این مبارزات افتخار آمیز با قلمی سرخ وبه شهادت خون پاك شهدای لبنان، بر كف خیابانهایداغ و بر دامنه كوههای مرزی اسرائیل برای ابد ثبتگردیده است.
چمران و انقلاب اسلامی ایران:
دكتر چمران با پیروزی انقلاب اسلامی بعد از 21سال هجرت، به وطن باز می گردد. همه تجربیاتانقلابی و علمی خود را در خدمت انقلاب می گذارد.خاموش و آرام ولی فعالانه و قاطعانه به سازندگی میپردازد و همه تلاش خود را صرف تربیت اولین گروههایپاسداران انقلاب در سعد آباد می كند. سپس در شغلمعاونت نخست وزیری ، روز و شب خود را به خطر میاندازد تا سریع تر مسأله كردستان را فیصله دهد .اودر قضیه فراموش ناشدنی پاوه » قدرت ایمان واراده آهنین و شجاعت و فدا كاری خود را برهمگان ثابت می كند .
پس از این جرایانات ، فرمان انقلابی امام خمینی(ره) صادر شد . فرماندهی كل قوا را به دست گرفت وبه ارتش فرمان داد تا در 24 ساعت خود را به پاوهبرساند و فرماندهی منطقه نیز به عهده دكتر چمرانواگذار شد.
رزمندگان از جان گذشته انقلاب، اعم از سرباز وپاسدار به حركت در آمدند وبا تكیه بر همه تجاربانقلابی، ایمان، فداكاری، شجاعت، قدرت رهبری وبرنامه ریزی دكتر چمران به شكوهمند ترینقهرمانیها دست یافتند و در عرض 15 روز همه شهر هاو راهها و مواضع استراتژیك كردستان را بهتصرف درآوردند. بدین ترتیب كردستان از خطر حتمینجات یافت و مردم مسلمان كرد با شادی و شعف بهاستقبال این پیروزی شتافتند.
دكترمصطفی چمران بعد از این پیروزی بی نظیر وبازگشت به تهران از طرف بنیانگذار جمهوری اسلامیایران ، امام خمینی (ره)، به وزارت دفاع منصوبگردید. وی در پست جدید، برای تغییر و تحول ارتش ،به یك سلسله برنامه های وسیع بنیادی دست زدكه پاكسازی ارتش و پیاده كردن برنامه های اصلاحیاز این قبیل است .
شهید چمران در اولین دوره انتخابات مجلس شورایاسلامی، از سوی مردم تهران به نمایندگی انتخاب شدو تصمیم داشت در تدوین قوانین و نظام جدیدانقلابی، بخصوص در ارتش، حداكثر سعی و تلاش خود رابكند تا ساختار گذشته ارتش را تغییر دهد. وی دریكی از نیایشهای خود بعد ازانتخاب نمایندگی مردمدر مجلس شورای اسلامی، اینسان خدا را شكر می گوید: خدایا، مردم آنقدر به من محبت كرده اند و آنچنانمرا از باران لطف و محبت خود سرشار كرده اند كه بهراستی خجلم و آنقدر خود را كوچك می بینم كهنمیتوانم از عهده آن به در آیم. تو به من فرصت ده،توانایی ده تا بتوانم از عهده برایم و شایسته اینهمه مهر و محبت باشم.»
چمران سپس به نمایندگی حضرت امام (ره) درشورای عالی دفاع منصوب شد و مأموریت یافت تا بهطور مرتب گزارش كار ارتش را ارائه نماید.
پس از شروع جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، دورانحماسه ساز و پرتلاش دیگری آغاز می شود . دكترچمران در آن دوران نمونه كامل ایثار، شجاعت و درعین فروتنی و كار مداوم و بدون سر و صدا و فقطبرای رضای خدا بود . او بعد از حمله ناجوانمردانهارتش صدام به مرزهای ایران و یورش سریع آنها بهشهر ها و روستا ها و مردم بی دفاع ، نتوانست آرامبگیرد و به خدمت امام امت رسید و با اجازه ایشان وبه همراه مقام معظم رهبری ، آیت الله ای كه در آن زمان نماینده دیگر امام در شورایعالی دفاع و نماینده مردم تهران در مجلس شورایاسلامی بود ، به اهواز رفت. از آنجایی كه او همیشهخود را در گرداب خطر می افكند و هراسی از مرگنداشت، از همان بدو ورود دست بكار شد و در شب اولحمله چریكی ای را علیه تانكهای دشمن كه تا چندكیلومتری شهر اهواز پیشروی كرده بودند، آغاز كرد.
مصطفی چمران گروهی از رزمندگان داوطلب را بهگردخود جمع كرد وبا تربیت و سازماندهی آنان، ستادجنگهای نامنظم را در اهواز تشكیل داد. این گروهكمكم قوت گرفت و منسجم شد و خدمات زیادی انجامداد. ایجاد واحد مهندسی فعال برای ستاد جنگهاینامنظم یكی از این برنامه ها بود، كه به كمك آنجاده های نظامی به سرعت و در نقاط مختلف ساخته شدو با نصب پمپ های آب در كنار رود كارون و احداث یككانال به طول حدود بیست كیلومتر و عرض یكصد متر درمدتی كوتاه ، آب كارون را به طرف تانكهای دشمنروانه ساخت، بطوری كه آنها مجبور شدند چندكیلومتری عقب نشینی كنند و سدی عظیم مقابل خودبسازند. این عمل فكر تسخیر اهواز را برایهمیشه از سردشمنان به دور كرد .
یكی دیگر از كارهای مهم و اساسی او از همانروزهای اول، ایجاد هماهنگی بین ارتش، سپاه ونیروهای داوطلب مردمی بود كه در منطقه حضورداشتند. بازده این حركت و شیوه جنگ مردمی وهماهنگی كامل بین نیروهای موجود، تاكتیك تقریباًجدید جنگی بود. چیزی كه ابر قدرتها قبلاً فكر آنرا نكرده بودند. متأسفانه این هماهنگی در خرمشهربه وجود نیامد و نیروهای مردمی تنها ماندند. اوتصمیم داشت به خرمشهر برود ولی به علت خطر سقوط جدی اهواز، موفق نشد ولی چندین بارنیروهایی بین دویست تا یك هزار نفر را سازماندهیكرده و به خرمشهر فرستاد . آنان به كمك دیگربرادران خود توانستند در جنگی نا برابر مقابلحملات پیاپی دشمن تا مدتها مقاومت كنند.
پس از یأس دشمن از تسخیر اهواز، رژیم بعث عراق سخت به فتح سوسنگرد دل بسته بود تا رویای قادسیهرا تكمیل كند و برای دومین بار به آن شهر مظلومحمله كرد و سه روز تانكهای حزب بعث شهر را درمحاصره گرفتند . روز سوم تعدادی از آنها توانستندبه داخل شهر راه یابند. گزارش مهر همچنین میافزاید : دكتر چمران از محاصره تعدادی از یاران ورزمندگان شجاع خود در آن شهر سخت بر آشفته بود، بافشار و تلاش خود ومقام معظم رهبری ، ارتش راآماده ساخت كه برای اولین بار دست به یك حملهخطرناك وحماسه آفرین و نابرابر بزنند و خود نیزنیروهای مردمی و سپاه پاسداران را در كنار ارتشسازمان دهی كرد و با نظامی نو و شیوه ای جدید ازجانب جاده اهواز سوسنگرد به دشمن یورش بردند.
شهید چمران پیشاپیش یارانش، به شوق كمك و دیداربرادران محاصره شده در سوسنگرد، به سوی این شهر میشتافت كه در محاصره تانكهای دشمن قرار گرفت. اوسایر رزمندگان را به سوی دیگری فرستاد تا نجاتیابند وخود را به حلقه محاصره دشمن انداخت؛ در اینهنگام بود كه نبرد سختی در گرفت؛ نیروهای كماندویدشمن از پشت تانكها به او حمله كردند و او نیز درمصاف با دشمن م، از نقطه ای به نقطه دیگر واز سنگری به سنگردیگر می رفت. كماندوهای دشمن اورا به زیر رگبار گلوله های خود گرفته بودند،تانكها به سوی او تیر اندازی می كردند و اوشجاعانه و بدون هراس از انبوه دشمن و آتش شدیدآنها سریع، چابك، به آتش آنها پاسخ گفته و هر لحظهسنگر خود را تغییر می داد.
در این درگیری همرزم چمران به شهادت رسیدو اویك تنه به نبرد خود ادامه می داد و به سویدشمن حمله می برد. تا آنكه در حین رقصیچنین در میانه میدان» از دوقسمت پای چپ زخمیشد. با پای زخمی بر یك كامیون عراقی حمله برد و بهغنیمت گرفت . او به كمك جوان چابك دیگری كه خودرا به مهلكه رسانده بود به داخل كامیون نشست وازدایره محاصره خارج شد .
دكتر چمران با همان كامیون خود را بهبیمارستانی در اهواز رسانید و بستری شد. اما بیشاز یك شب در بیمارستان نماند وبعد از آن به مقرستاد جنگهای نا منظم رفت و دوباره با پای زخمی ودردمند به كار خود پرداخت. حتی در همان شبی كه دربیمارستان بستری بود، جلسه می فرماندهان نظامی(تیمسار شهید فلاحی، فرمانده لشگر92، شهیدكلاهدوز، مسئولین سپاه و سرهنگ محمد سلیمی كه رئیسستاد او بود)، استاندار خوزستان و نماینده امام درسپاه پاسداران (شهید محلاتی) در كنار تخت او دربیمارستان تشكیل شد .او در همان حال و همان شبپیشنهاد حمله به ارتفاعات الله اكبر را مطرح كرد.
شهید چمران به رغم اسرار و پیشنهاد مسئولین ودوستانش ، حاضر به ترك اهواز و ستاد جنگهای نامنظم و حركت به تهران برای معالجه نشد . تمام مدترا در همان ستاد گذراند، در كنار بسترش و درمقابلش نقشه های نظامی منطقه، مقدار پیشروی دشمن وحركت نیروهای خودی نصب شده بود و او كه قدرت ویارای به جبهه رفتن نداشت، دائماً به آنها مینگریست و مرتب طرحهای جالب و پیشنهاد های سازندهدر زمینه های مختلف نظامی، مهندسی و حتی فرهنگیارائه می داد.
چمران پس از زخمی شدن، اولین بار برای دیدار باامام امت و بیان گزارش عازم تهران شد. به حضورامام رسید و حوادثی را كه اتفاق افتاده بود و شرحمختصر عملیات و پیشنهادهای خود را ارائه داد. حضرتامام (ره) نیز پدرانه و با ملاطفت خاصی رهنمودهای لازم را ارائه می داد.
دكتر چمران از سكون و عدم تحركی كه در جبهه هاوجود داشت دائماً رنج می برد و تلاش می كرد كهباارائه پیشنهادها و برنامه های ابتكاری حركتیبوجود آورد. او اصرار داشت كه هرچه زودتر به تپههای الله اكبر و سپس به بستان حمله شود و خود رابه تنگ چزابه كه نزدیكی مرز است رسانده تاارتباطات شمالی و جنوبی نیروهای عراقی و مرزپیوسته آنان قطع شود. به گزارش مهر بالاخره در سیو یكم اردیبهشت ماه 1360، با یك حمله هماهنگ و برقآسا ارتفاعات الله اكبر فتح شد كه پس از پیروزیسوسنگرد بزرگ ترین پیروزی تا آن زمان بود.
شهید چمران به همراه رزمندگان شجاع اسلام درزمره اولین كسانی بود كه پا به ارتفاعات الله اكبرگذاشت؛ در حالی كه دشمن هنوز در نقاطیمقاومت می كرد او و فرمانده شجاعش ایرج رستمی، دوروز بعد با تعدادی از یاران خود توانستند با فداكاری و قدرت تمام تپه های شحیطیه (شاهسوند) را بهتصرف در درآورند .
پس از پیروزی ارتفاعات الله اكبر، چمران اصرارداشت نیروهای ایرانی هرچه زودتر، قبل از این كهدشمن بتواند استحكاماتی برای خود ایجاد كند، بسویبستان سرازیر شوند كه این كار عملی نشد و خود اوطرح تسخیر دهلاویه را با ایثار و گذشت و فداكاریرزمندگان جان بر كف ستاد جنگهای نا منظم و بهفرماندهی ایرج رستمی عملی ساخت.
شهادت :
در سی ام خرداد ماه 1360 یعنی یك ماه پس ازپیروزی ارتفاعات الله اكبر، چمران در جلسه فوقالعاده شورای عالی دفاع در اهواز با حضور مرحومآیت الله اشراقی شركت و از عدم تحرك و سكوننیروهاانتقاد كرد و پیشنهاد های نظامی خود را ازجمله حمله به بستان را ارائه داد. این آخرین جلسهشورای عالی دفاع بود كه در آن شركت داشت وفردای آن روز، روز غم انگیز و بسیار سخت و هولناكیبود.
در سحر گاه سی و یكم خرداد 1360 ، ایرج رستمیفرمانده منطقه دهلاویه به شهادت رسید و شهید دكترچمران بشدت از این حادثه افسرده و ناراحت بود. غمیمرموز همه رزمندگان ستاد، بخصوص رزمندگان و دوستانرستمی را فرا گرفته بود. شهید چمران، یكی دیگر ازفرماندهانش را احضار كرد و خود، او را به جبهه بردتا در دهلاویه به جای رستمی معرفی كند . در لحظهحركت، یكی از رزمندگان با سادگی و زیبایی گفت: همانند روز عاشورا كه یكایك یاران حسین (ع) بهشهادت رسیدند، عباس علمدار او(رستمی) هم به شهادترسید و اینك خود او آماده حركت به جبهه است.»
بطرف سوسنگرد به راه افتاد و در بین راه مرحومآیت الله اشراقی و شهید تیمسار فلاحی را ملاقاتكرد. برای آخرین بار همدیگر را دیدند وبه حركتادامه دادند تا اینكه به قربانگاه رسیدند .
چمران همه رزمندگان را در كانالی پشت دهلاویهجمع كرد، شهادت فرمانده شان را به آنها تبریك وتسلیت گفت و با صدایی محزون و گرفته از غم فقدانرستمی، ولی نگاهی عمیق و پر نور و چهره ای نورانیو دلی مالا مال از عشق به شهادت و شوق دیدارپروردگار گفت: خدا رستمی را دوست داشت و برد واگرخدا ما را هم دوست داشته باشد، می برد.»
خداوند ثابت كرد كه او را نیز دوست دارد و بهسوی خود فرا خواند. چمران در آن منطقه در حینسركشی به مناطق و خطوط مقدم بر اثر اثابت تركشخمپاره های دشمن به شهادت رسید .
سال شمار زندگی شهیدچمران
١٣١١ تولد در شهر (( قم ))
١٣١٢ مهاجرت به تهران
١٣١٨ شروع تحصیل در دبستان (( انتصاریه ))
١٣٢٤ ورود به دبیرستان (( دارالفنون ))
١٣٢٩ ادامه تحصیل در دبیرستان البرز
١٣٣٢ ورود به دانشگاه تهران ، دانشكده فنى ، رشته الكترومكانیك
١٣٣٦ اتمام تحصیلات
تدریس در دانشكده فنى ، دانشگاه تهران
١٣٣٧ اعزام به آمریكا با استفاده از بورس تحصیلى شاگردان ممتاز
آغاز تحصیلات فوق لیسانس ، دانشگاه تگزاس
١٣٤٠ پایان تحصیلات دوره فوق لیسانس ، آغاز تحصیلات دوره دكترا ، (( دانشگاه بركلى )) ، رشته فیزیك پلاسما
١٣٤١ قطع بورسیه تحصیلى به علت مبارزه ى علیه شاه
آغاز به كار دستیارى تحقیقات در دانشگاه بركلى
١٣٤٢ اخذ مدرك دكترا
١٣٤٣ آغاز به كار در مؤسسه تحقیقاتى (( بل ))
١٣٤٦ عزیمت به (( مصر ))
١٣٤٨ بازگشت دوباره به (( آمریكا ))
١٣٤٩ ورود به (( لبنان ))
١٣٥٢ تشكیل سازمان (( امل )) به فرماندهى او
١٣٥٧ پیروزى انقلاب و بازگشت به (( ایران ))
١٣٥٨ انتصاب به وزارت دفاع
١٣٥٩ انتصاب به عنوان نماینده امام خمینى در شوراى عالى دفاع ؛
انتخاب به عنوان نماینده مردم تهران در مجلس شوراى
اسلامى ؛ تشكیل ستاد جنگ هاى نامنظم
١٣٦٠ شهادت در دهلاویه
منبع: http://www.aviny.com/Occasion/Enghelab_Jang/Chamran/87/Biografi.aspx
درباره این سایت